WIADOMOŚCI

 W numerze 2/2000 VTS przedstawiłem pośrednio amerykańską organizację SPE Society of Plastics Engineers oraz jej Wydział Motoryzacyjny przy okazji prezentacji nagród za 1999 rok. Organizacją która zrzesza przetwórców tworzyw sztucznych w USA jest SPI -  Society of the Plastics Industry, Inc.,  adres internetowy SPI: http://www.plasticsindustry.org . Została ona utworzona w 1937 roku i reprezentuje jedną z największych gałęzi przemysłu przetwórczego. Zrzesza  1 600 członków reprezentujących przemysł tworzyw sztucznych od producentów, dostawców surowców, narzędzi, maszyn i urządzeń technologicznych aż do właściwych przetwórców. Przemysł ten zatrudnia 1,5 miliona pracowników dając produkcję wartości 304 miliardów $. SPI dzieli się na 16 zespołów wśród których jest Dział Wytwórców Form -Moldmakers Division  (dostęp przez Internet: http://www.plasticmolds.org). Niestety, duża część informacji jest tylko dla członków (jak często jest to w zwyczaju organizacji z USA), a za członkostwo trzeba zapłacić.

Dlatego chciałem się podzielić informacjami z anonsowanej na pierwszym miejscu pozycji wśród publikacji udostępnianych wytwórcom form (Publications available for Moldmakers: AR-101): „Customs and Practices of the Moldmaking Industry” a w szczególności klasyfikacją elementów i całych  form do wtrysku tworzyw termoplastycznych:

Formy do wtryskarek do 400 ton siły zamknięcia.

§         Klasa 101 – formy o najwyższej trwałości - miliona i więcej wtrysków, najdroższe i wykonane tylko z najlepszych materiałów.

§         Klasa 102 – formy o trwałości nie przekraczających miliona wtrysków. Formy do średniej i wysokiej produkcji  wykonane z odpornych na ścieranie materiałów o wysokiej jakości.

§         Klasa 103 – formy o trwałości do 500 000 wtrysków, popularne dla średniej wielkości produkcji.

§         Klasa 104 – do 100 000 wtrysków, do określonej produkcji z nieodpornych na ścieranie materiałów.

§         Klasa 105 – o trwałości nie przekraczającej 500  wtrysków do zastosowań prototypowych.

Osobno klasyfikuje się wkładki do form:

§         Klasa I – najwyższej jakości –dla około 500 000 wtrysków

§         Klasa II – podobnie jak formy klasy 104

§         Klasa III – podobnie jak formy klasy 105

Formy do wtryskarek o sile zamknięcia powyżej 400 ton.

§         Klasa 404 –  formy o trwałości  500 000 i więcej wtrysków, budowane dla ekstremalnie wysokiej produkcji wykonane tylko z najlepszych materiałów.

§         Klasa 402 – formy nie przekraczające 500 000 wtrysków - podobne do  klasy 102.

§         Klasa 403 – formy poniżej 100 000wtrysków- podobne do klasy 103

§         Klasa 404 – formy nie przekraczające 500 wtrysków - tylko prototypy i z ograniczeniami jakościowymi.

Jakie warunki trzeba spełnić by zapewnić wymaganą dla każdej klasy trwałość polscy producenci oprzyrządowani znają i nie miejsce tu na szczegółowe rozważania. 

W publikacji wypunktowano także na jakie elementy zamówienia i jego realizacji należy zwrócić uwagę i jakie zobowiązania w zakresie konstrukcji i wykonania ciążą na producencie tego rodzaju oprzyrządowania. Także opisane są skrótowo podstawowe etapy realizacji; od zainicjowania kontaktu, przez: sprecyzowanie dokładnych założeń na załączonym jako propozycja arkuszu danych, akceptacji zamówienia po przedstawieniu wyceny, ewentualnych opóźnieniach i odwołaniach, wykonaniu projektu i konstrukcji, sprawozdaniu z postępu prac (załączony jest wzór takiego raportu), pola tolerancji i ich położenia, zmianach i poprawach, poprawkach po dostawie, przyspieszeniach dostaw, specyficznych wzorców, modeli do kopiowani (także programów) czy elektrod do elektrodrążarek, dostaw i akceptacji wyprasek z form oraz  warunków płatności.

       Szczególną uwagę zwrócono na konieczną obróbkę powierzchni formujących. Oznaczenia aktualne oraz odpowiadające im stare oznaczenia przedstawiają się następująco:  

  W nowych oznaczeniach gładkości powierzchni nie znalazł się odpowiednik starego oznaczenia: #6 gdyż ten rodzaj powierzchni należy raczej do powierzchni z nanoszoną fakturą dekoracyjną.

  Oczywiście dokładne określenie powierzchni wykonuje się przez porównanie ze wzorcem. Trzeba mieć na uwadze także właściwości samego tworzywa sztucznego (zdolność do utworzenia gładkiej powierzchni) i warunki przetwórstwa ( np. temperatura formy ). 

Zdzisław Filipowski

 Wróć na górę